De trouwe kijkers van het RTL nieuws op vrijdagavond zal het niet ontgaan zijn: de toevoeging van het energieweerbericht aan het ‘reguliere’ weerbericht. Kijkers krijgen antwoord op vragen als: op welk moment is de opbrengst van je zonnepanelen het hoogst? En welk moment is het gunstig om stroom te verbruiken?  Het nieuwe Energieweerbericht van RTL Weer en Buienradar is een primeur voor Nederland. De data van het Nationaal Energie Dashboard wordt gebruikt om dit weerbericht te maken.

Kijkers worden voortaan bijgepraat over de invloed van het weer op onze energievoorziening. Gelijktijdig wordt op de site en app van Buienradar een uitgebreider energieweerbericht online gepubliceerd, met nog veel meer informatie en tips over het slim gebruiken van energie. 

We moedigen meer mensen aan om in hun energieverbruik mee te bewegen met het weer.

Olof van der Gaag (NVDE)

Afhankelijker van het weer 

“Onze energievoorziening wordt steeds afhankelijker van het weer. Het aandeel wind- en zonne-energie groeit met de dag. Het slim gebruiken en inzetten van energie wordt hierdoor steeds belangrijker en daar praten wij onze kijkers graag over bij”, stelt Maurice Middendorp, RTL Weer-presentator. Maurice is een van de presentatoren van het nieuwe weerbericht.  “We baseren onze tips en adviezen op de actuele weersverwachtingen, maar ook op berekeningen van het Nationaal Energie Dashboard. Zo wordt onder andere in kaart gebracht waar in Nederland de zonnepanelen de hoogste opbrengst hebben en op welke dagen de windmolens het meest actief zijn.”

Eigen invloed van de kijker

Heleen Ekker, de nieuwe klimaatspecialist van RTL Nieuws, is enthousiast over het nieuwe energieweerbericht. “Bewust energieverbruik is beter voor het klimaat, ontlast ons energienetwerk en kan voor consumenten ook nog eens kosten besparen. Het past bij de missie van RTL Nieuws om kijkers zoveel mogelijk informatie te geven over deze ontwikkelingen, wat dit ook voor hun eigen omgeving betekent én hoe ze er zelf invloed op kunnen hebben”, aldus Heleen. 
 

Initiator NVDE blij met de bredere aandacht

De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) is blij dat RTL dit energieweerbericht voortaan uitzendt. De NVDE begon, samen met de initiatiefnemers van ned.nl, twee jaar geleden online met een energieweerbericht, gepresenteerd door voormalig RTL-weervrouw Helga van Leur. “Super mooi dat dit nu wekelijks op tv komt. Zo moedigen we meer mensen aan om in hun energiegebruik mee te bewegen met het weer,” zegt Olof van der Gaag, voorzitter NVDE.

Het actuele energieweerbericht van ned is hier vindbaar.

 

Elektrisch rijden 100% fossielvrij maken, dat is de missie van Green Caravan. “Door consequent te laden op duurzame momenten is het mogelijk tot wel 60% CO2-uitstoot te besparen tijdens het rijden met je elektrische auto. En dat maakt een enorm verschil.” Aan het woord is Tom Visser, projectcoördinator bij Green Caravan.  Green Caravan streeft ernaar dat alle elektrische voertuigen CO2-neutraal gaan rijden. Het bedrijf wil namelijk van fossielvrij laden de norm maken. Hiervoor bieden zij smart-charging diensten en fossielvrije laadoplossingen aan. De data van ned.nl gebruikt Green Caravan om continu voorspellingen te maken van de CO2-uitstoot.

Green Caravan verkoopt laadpassen voor heel Europa mét bijbehorende app. En met die app maakt het bedrijf nou juist het verschil. Elektrisch rijders krijgen er namelijk een ‘smart charging forecast’. Met behulp van die forecast kan de rijder het moment kiezen waarop het meeste CO2 bespaard kan worden tijdens het opladen. “Met onder andere de data van het Nationaal Energie Dashboard maken we een analyse van de CO2-intensiteit van het stroomnet. Op basis hiervan voorspellen we de CO2-uitstoot van de elektriciteitsmix. Gebruikers zien vervolgens in één oogopslag binnen welk tijdslot zij het beste kunnen laden voor een zo laag mogelijke CO2-uitstoot”, vertelt Tom. Eenmaal geladen ziet de gebruiker hoeveel uitstoot door die betreffende laadsessie is bespaard. En is er tóch sprake van CO2-uitstoot tijdens een laadsessie, dan wordt die uitstoot gecompenseerd met de aanplant van gecertificeerde bomen. “Deze actieve CO2-compensatie, zoals wij dat noemen, is erg interessant voor gebruikers. Daardoor groeien we hard.”

Door consequent te laden op duurzame momenten is het mogelijk tot wel 60% CO2-uitstoot te besparen.

Tom Visser

Laadpassen en -locaties 

Toch is de laadpas niet de enige activiteit van Green Caravan. Het bedrijf zet ook eigen laadlocaties op. Deze locaties zijn, geheel in lijn met de missie van het bedrijf, 100% fossielvrij. Tom vertelt: “Door de integratie van verschillende systemen, bijvoorbeeld door energie op te slaan in batterijen, zijn we in veel gevallen niet afhankelijk van het stroomnet.” De duurzame uitdaging voor Green Caravan zit nu vooral nog in de nacht en in de winter, oftewel op de momenten dat de zon niet genoeg schijnt.  

Verbruik en opwek zo dicht mogelijk bij elkaar

“Idealiter bevinden onze laadlocaties zich zo dicht mogelijk bij de plaats waar de stroom duurzaam wordt opgewekt”, licht Tom toe. “Toch is het is niet zo dat wij alle benodigde elektriciteit persé lokaal opgewekt willen hebben. Uiteindelijk gaat het er ons om dat de CO2-uitstoot zo laag mogelijk of, liever nog, geheel fossielvrij is.” Green Caravan is er voor particulieren en voor bedrijven. “We willen accountable kunnen zijn voor al onze klanten. En brengen daarom zo helder en realistisch mogelijk in de app in beeld hoeveel ieders CO2-uitstoot daadwerkelijk was.”Hierdoor kunnen bedrijven rapporteren over de ‘footprint’ van hun wagenpark en zien individuele rijders wat hun bijdrage is geweest”, besluit Tom. En zo maakt de groeiende gemeenschap van fossielvrije rijders samen een verschil.  
 

“Sinds de zomer van 2023 werk ik aan mijn hobbyproject op jeroen.nl. Een van de doelen is om complexe data voor iedereen inzichtelijk te maken.” Aan het woord is Jeroen Bakker, voormalig eigenaar van een website- en designbureau. Sinds de zomer van 2023 heeft hij zijn focus verlegd en is hij begonnen met een eigen project. Voor dit project, een website op het gebied van duurzaamheid, data, inzichten en het informeren over complexe onderwerpen, maakt hij gebruik van data van het Nationaal Energie Dashboard.

“Een van mijn doelen is om complexe data voor iedereen inzichtelijk te maken. Ik kwam in contact met Maurits Witte van energieopwek.nl en het nieuwe ned.nl. Van hem kreeg ik toegang tot de data die ik zocht. Deze data wilde ik op een eenvoudige manier, begrijpelijk voor iedereen, presenteren”, vertelt Bakker.

Ik wilde de data op een eenvoudige manier presenteren.

Jeroen Bakker

In de achtertuin  

Voor Jeroen stond meteen vast dat het om betrouwbare data ging. De data wordt namelijk ook gebruikt op energieopwek.nl. Een van de partijen achter die site is Gasunie, gevestigd bijna in zijn achtertuin. “Ik vertrouw op hun nauwkeurigheid en betrouwbaarheid, vooral op het gebied van processen, veiligheid en data”, geeft hij aan. Zijn vertrouwen werd versterkt door gesprekken met deskundigen uit het team van het Nationaal Energie Dashboard. Zij deelden enthousiast en kundig hun inzichten.

Scripts zelf programmeren 

“Ik programmeer zelf scripts om data van de Ned.nl API te analyseren, specifiek gericht op het behalen van mijn doelen.” Door relevante data te combineren verkrijgt Bakker interessante inzichten die niet direct uit de ruwe data te halen zijn. Voor hem is dat een plezierige manier om de data te benaderen en anders naar informatie te kijken. De toegang tot betrouwbare data over hernieuwbare energie op ned.nl heeft het mogelijk gemaakt om Zo verkreeg hij gedetailleerde en locatiespecifieke inzichten over hernieuwbare energie, essentieel is voor het maken van leuke content.

Direct nuttig of alleen interessant: beiden zijn waardevol  

“Ik gebruik de inzichten uit de data om op jeroen.nl te informeren over dynamische energie, thuisbatterijen en onze eigen energiehuishouding.” Zo schreef Jeroen een artikel geschreven over de efficiëntie van hernieuwbare energieopwekking per provincie, afhankelijk van het aantal inwoners. “Het kan zijn dat bezoekers dit direct nuttig vinden, of simpelweg interessant; beide resultaten vind ik waardevol. Ik heb er in ieder geval lol aan om hiermee bezig te zijn.” 
 

Big things start here staat groot geschreven op de muur van de werklocatie van Tomorrow Energies in Enschede. En dit is exact wat oprichter en CEO Thomas Bos voor elkaar wil krijgen. Zijn bedrijf probeert met minimale veranderingen in bedrijfsprocessen grote verschillen te maken. “En dat doen we tegen lage kosten”, vertelt hij. “Door processen van onze klanten door te meten, creëren we aan de hand van onze berekeningen bewustwording over mogelijke besparingen.” Thomas heeft het dan bijvoorbeeld over het meten van de piekbelasting, het sluipverbruik en de CO₂-uitstoot per apparaat. 

“Door energie inzichtelijk te maken weten we waar onze klanten slimmer met energie kunnen omgaan”, licht hij toe. Hoe dat eruit ziet verhaalt hij aan de hand van het voorbeeld van een zwembad waarvoor ze dit gedaan hebben. Dit zwembad liet hun pompen standaard draaien op bepaalde tijdstippen, omdat zij dit altijd al zo deden. “Uit onze metingen bleek dat zij door de pompen een paar uur eerder te laten draaien een grote (geld)besparing konden realiseren”, vertelt hij “En als dat dan gecombineerd wordt met data over de energieopwek als de zon schijnt of de wind waait, dan is dit ook nog eens duurzaam.” 

Door energie inzichtelijk te maken weten we waar onze klanten slilmmer met energie kunnen omgaan.

Thomas Bos

Meest effectieve verbruiksmoment bepalen

Tomorrow Energies gebruikt de data van het Nationaal Energie Dashboard om de CO₂-uitstoot van hun klanten te berekenen, maar ook om het meest effectieve verbruiksmoment te bepalen. Wat dit moment is, is afhankelijk van wat de klant probeert te bereiken. Dit kan een besparing in CO₂-uitstoot zijn, maar ook in geld. “We proberen te voorspellen wanneer stroom goedkoper én duurzamer is. Uiteindelijk is het de bedoeling dat we op minuten, zo niet seconden, apparaten sturen in verbruik”, besluit hij. Het is de ambitie van Tomorrow Energies om duurzaam energieverbruik betaalbaar en bereikbaar te laten zijn voor iedereen. De slogan op de muur blijkt te kloppen, want inderdaad: big (data) things do start there @tomorrowenergies.

Aan het woord is Lotte Oomens, oud-studente Economie en Bedrijfseconomie. Ze spreekt bevlogen over haar scriptie met als onderwerp “the influence of the market penetration of renewable energy on the Dutch electricity price”. Haar onderzoek laat zien dat door de komst van zonne- en windenergie de energieprijzen dalen. Om de modellen hiervoor te trainen gebruikte Lotte diverse datasets, waaronder enkelen van het Nationaal Energie Dashboard. Lotte studeerde recentelijk af als Bachelor aan de Universiteit van Tilburg. Met haar afstudeeronderzoek wilde ze bewijzen dat het merit-order-effect ook in Nederland bestaat.

Hoewel Lotte diverse onderzoeken op het gebied van het merit-order-effect gevonden heeft, is ze dit onderwerp in de context van Nederland niet tegengekomen. Wel vond ze studies uit andere Europese landen, vooral Duitsland. “Ik heb nu onderzoek gedaan wat als een van de eersten wijst op het bestaan van het merit-order-effect specifiek binnen de Nederlandse markt.”

De onvoorspelbaarheid en het prijsverlagende effect van wind zorgen voor meer schommelingen in de energieprijs. 

Lotte Ooms

Modellen om impact te bepalen 

“Het werken met modellen vind ik leuk. Ik hou van wiskundige toepassingen en het trainen van modellen”, vertelt ze enthousiast. “De studente modelleerde de energieprijzen over de jaren 2016 tot en met 2022. Door diverse variabelen toe te voegen aan dit model kon de impact van die variabelen op de energieprijs bepaald worden. “Onder deze variabelen vielen de opwek door wind en zon. Ik kon zien dat zij de energieprijs naar beneden drukten.” In de modellen zijn aanpassingen gemaakt om verstoringen door de corona- en de gasprijs-crisis uit te sluiten.“ “Ik heb in eerste instantie de data per dag bekeken. Later ook per uur. Het was fijn dat deze data gratis beschikbaar is”, aldus de Lotte.

Een lagere energieprijs

De korte conclusie van uitgebreide onderzoek is dat door de komst van zowel wind- als zonne-energie de energieprijs naar beneden geduwd wordt. “De onvoorspelbaarheid en het prijsverlagende effect van wind zorgen voor meer schommelingen in de energieprijs. Zonne-energie zou prijsschommelingen juist tegen kunnen gaan. Dit komt doordat er alleen overdag opwek is, op het moment dat energieprijzen van nature hoger zijn. Hoewel mijn modellen niet perfect zijn, zeggen ze veel. Ik heb bewezen dat we in Nederland met zonne- en windenergie andere energiebronnen actief de markt uit kunnen drukken. En dat is goed voor het klimaat”, licht Lotte toe.  

Data was onmisbaar 

Zonder data van onder meer het Nationaal Energie Dashboard was het onderzoek van Lotte niet mogelijk geweest. Met haar onderzoek heeft ze laten zien dat er veel potentie in hernieuwbare energiebronnen zit. “Ik wilde laten zien dat niet alles wat groen is duurder hoeft te zijn.” En dat blijkt te kloppen: het toevoegen van windenergie aan de totale energiemix zorgt voor lagere prijzen. “Windenergie is dus niet alleen goed voor het klimaat, maar zorgt ook voor een betere concurrentiepositie. Dat maakt deze energiebron extra aantrekkelijk voor bedrijven”, concludeert Lotte. Haar onderzoek toont aan dat we óók met windenergie samen slimmer kunnen zijn.  
 

Een grote thermosfles onder de grond, dat is wat de warmteopslag van Borg Energy feitelijk is. In een ondergrondse buffer van EPS (Expanded Polystyrene), gevuld met water, wordt energie opgeslagen als warmte. “Dit is efficiënter en voordeliger dan energie opslaan in een elektrische batterij, al ben ik fan van elk type energieopslag”, vertelt Joost Spanjer (COO). Het product waar hij verantwoordelijk voor is, de Borg T4, maakt dat huishoudens energie kunnen opslaan op groene momenten. De energie wordt vervolgens verbruikt wanneer het op een 'grijs' moment nodig is.

Kortgezegd zorgt de T4 ervoor dat de momenten van vraag en aanbod van elektriciteit ontkoppeld worden. De energie die opgeslagen wordt in de buffer komt van duurzame opwek; oftewel wanneer de zon schijnt of de wind waait. Het grote voordeel hiervan is dat bewoners met een Borg T4 in huis -of beter gezegd eronder- fors minder CO₂ uitstoten. “Op momenten van overvloed wordt de energie opgeslagen als appeltje voor de dorst”, licht Joost toe. “Zo verduurzamen mijn klanten het grootste deel van hun energieverbruik. En verwarmen ze hun huis en water zonder de planeet te verwarmen.”

Klanten verwarmen hun huis en water zonder de planeet te verwarmen.

Joost Spanjer

Verschil in CO2-uitstoot 

Met de data van het Nationaal Energie Dashboard laat Joost zijn klanten het verschil zien tussen de CO₂-uitstoot van hun elektriciteitsverbruik mét en zónder de T4. “Met behulp van de data van ned.nl maak ik mijn klanten in één oogopslag duidelijk hoe groot hun CO₂-reductie is”, geeft hij aan. “Door de data resoneert mijn verhaal.”

Aansturing door slimme software

Consumenten die kiezen voor Borg Energy voor hun warmteopslag kunnen dit proces volledig toevertrouwen aan het bedrijf. Het energieverbruik in hun woning wordt dan met slimme software gestuurd. Dit betekent: opladen wanneer het gunstig is, onttrekken wanneer de warme kraan opengaat of de verwarming wordt aangezet. De warmtebuffer van Borg heeft daarnaast nog een ander voordeel. “Door te sturen op vraag en aanbod van energie ontlasten we het net. En daar heeft iedereen baat bij.”