Overslaan en naar de inhoud gaan

Totale elektriciteitsproductie

Samenstelling van de productie van elektriciteit in Nederland

De cijfers over de totale elektriciteitsmix in Nederland laten zien welke bronnen elektriciteit produceren. Deze bronnen zijn in te delen naar:

  • hernieuwbare (of duurzame) energiebronnen
  • conventionele (of traditionele) energiebronnen

De mix van bronnen is belangrijk. Hernieuwbare energiebronnen, zoals windenergie (op land en op zee) en zonne-energie, dragen bij aan een duurzamere toekomst. We hebben deze duurzame energiebronnen nodig om de klimaatdoelstellingen te halen. De meer traditionele bronnen, zoals aardgas en kernenergie, zorgen voor een stabiele en betrouwbare stroomvoorziening. Om de klimaatdoelen te halen moet Nederland in 2050 klimaatneutraal zijn, wat betekent dat ook onze energievoorziening verder moet verduurzamen.

elektrciteitsmix
stroom icoon
Snel naar:
Overzichten
Datasets
Achtergrondinformatie
Overzichten totale elektriciteitsproductie

Deze pagina geeft inzicht in de totale productie van elektriciteit en de uitstoot van CO₂ van vandaag, per maand en per jaar. Ook kun je, na het aanmaken van een account via inloggen, diverse datasets downloaden of een API-sleutel aanmaken.

Productie elektriciteit van vandaag - totale mix

Wat zie ik in de grafiek?

In bovenstaande grafiek is de totale elektriciteitsmix van Nederland te zien. De elektriciteitsmix verwijst naar alle bronnen, conventionele en hernieuwbare, die worden gebruikt om elektriciteit op te wekken. Deze elektriciteit wordt geleverd aan huishoudens en bedrijven in het land. 

Wat is de rol van duurzame energiebronnen in de totale elektriciteitsmix?

Nederland wil de afhankelijkheid van energiebronnen die CO₂ uitstoten verminderen en uiteindelijk in 2050 klimaatneutraal zijn. De totale elektriciteitsmix bevat dan ook steeds meer hernieuwbare energiebronnen. 

Windenergie op land, windenergie op zee en zonne-energie hebben een aanzienlijke groei doorgemaakt en dragen nu steeds meer bij aan de totale elektriciteitsproductie. Ook zijn er veel zonneparken door het hele land en hebben meer dan twee miljoen huishoudens zonnepanelen. Dus de opwek van duurzame energie neemt toe. In bovenstaande grafiek is te zien hoe de elektriciteitsmix er dagelijks uit ziet. 

CO₂-uitstoot van vandaag - totale elektriciteitsmix

Wat zie ik in de grafiek?

Hernieuwbare energiebronnen, zoals windenergie (op land en op zee) en zonne-energie, spelen een groeiende rol bij het verminderen van de CO₂-emissies. Ook bronnen als kernenergie en de bijstook van biomassa in kolencentrales hebben geen CO₂-uitstoot en dragen bij aan een duurzamere energievoorziening. 

Door de inzet van deze bronnen hebben we minder conventionele energiebronnen, zoals aardgas en steenkool, nodig. Het gevolg daarvan is dat we minder CO₂ uitstoten voor de productie van elektriciteit. De overgang naar meer duurzame bronnen leidt tot schonere energie. Dit draagt bij aan het behalen van de (inter)nationale klimaatdoelstellingen.

Waarom stoten we voor de productie van elektriciteit nog steeds CO₂ uit?

Nederland bevindt zich nu in een overgangsfase. In deze fase ligt de nadruk op het verduurzamen van onze energievoorziening. Dit betekent dat er veel geld gestopt wordt in het netwerk voor duurzame, groene, bronnen. Zoals ook te zien is in het jaaroverzicht van de elektriciteitsmix, bestaat een groot deel van onze energievoorziening nog uit conventionele energiebronnen, die CO₂ uitstoten. Het aandeel van de duurzame bronnen groeit. 

CO₂-emissiefactor van vandaag - totale elektriciteitsmix

Wat zie ik in de grafiek?

De CO₂-emissiefactor voor elektriciteit is een maatstaf die aangeeft hoeveel koolstofdioxide (CO₂) wordt uitgestoten bij de productie van een bepaalde hoeveelheid elektriciteit. Het wordt gemeten in gram CO₂ per kilowattuur (gCO2/kWh). Met andere woorden, het laat zien hoeveel CO₂ er vrijkomt voor elke eenheid elektriciteit die wordt opgewekt. In de dagelijkse grafiek zie je de CO₂-emissiefactor veranderen, dat betekent dat er meer opwek van duurzame elektriciteitsbronnen is en minder inzet van conventionele bronnen plaats vindt. 

Wat betekent een lage CO₂-emissiefactor?

De emissiefactor is een belangrijk meetinstrument om de uitstoot van de elektriciteitsmix in Nederland te beoordelen. Als de CO₂-emissiefactor daalt dan is dit een graadmeter. Een daling laat zien dat de inspanningen die Nederland doet om de uitstoot van CO₂ te verminderen helpen. Het toont hoe duurzaam de elektriciteitsproductie op een bepaald moment is. 

Productie elektriciteit per maand - totale mix

Wat zie ik in de grafiek?

De grafiek laat zien hoeveel elektriciteit er in totaal is geproduceerd in de afgelopen maanden. De verschillende kleuren op de balken vertellen ons uit welke energiebronnen de elektriciteit komt. De samenstelling van de elektriciteitsbronnen verschilt per maand en per seizoen. In de lente en zomer wordt meer zonne-energie wordt opgewekt, wat weer invloed heeft op de totale mix. 

 

 

Waarom is een mix van elektriciteitsbronnen belangrijk?

In Nederland is het bijna vanzelfsprekend dat er elektriciteit of stroom uit het stopcontact komt. In de omschakeling naar een duurzamere energievoorziening zullen hernieuwbare bronnen, zoals zonne-energie en windenergie (op land en op zee) alleen nog maar belangrijker worden. Daarmee worden we ook afhankelijker van het weer. 

Om deze leveringszekerheid te hebben, is het belangrijk om een evenwichtige mix van energiebronnen te hebben en de mogelijkheid tot opslag, door er bijvoorbeeld eerst waterstof van te maken. Zo kunnen we er ook in de toekomst voor zorgen dat de stroom uit het stopcontact blijft komen als de zon niet schijnt en de wind niet waait. 

 

CO₂-uitstoot per maand - totale elektriciteitsmix

Wat zie ik in de grafiek?

Deze grafiek toont hoeveel CO₂ er per maand wordt uitgestoten in Nederland door de opwek van elektriciteit. De hoogte van de staven wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals de opwek van duurzame elektriciteit en de hoogte van de vraag naar elektriciteit. In de zomer wordt er bijvoorbeeld veel zonne-energie opgewekt, wat de CO₂-uitstoot vermindert. In de winter is er minder opwek van zonne-energie en meer opwek van windenergie. Doordat er meer vraag is naar energie dan er duurzaam wordt opgewekt, worden er meer conventionele bronnen ingezet. 

 

CO₂-emissiefactor per maand - totale elektriciteitsmix

Wat zie ik in de grafiek?

De CO₂-emissiefactor van elektriciteit laat vaak seizoensgebonden schommelingen zien. Hierbij kan de factor per maand veranderen. In Nederland zie je bijvoorbeeld dat de CO₂-emissiefactor meestal lager is in de zomermaanden. Er is dan meer zonne-energie beschikbaar is en er is dan minder verwarming nodig is. In de wintermaanden kan de CO₂-emissiefactor juist toenemen. Dit komt doordat er meer vraag is naar elektriciteit voor verwarming en omdat er minder zonne-uren zijn. Deze maandelijkse schommelingen benadrukken het belang van afstemming van elektriciteitsproductie op het seizoen. 

 

Productie elektriciteit per jaar - totale mix

Wat zie ik in de grafiek?

De jaarlijkse grafieken laten zien dat de duurzame bronnen groeien. Toch ligt er nog een behoorlijke uitdaging om traditionele bronnen als gas en steenkool te vervangen. 

CO₂-uitstoot per jaar - totale elektriciteitsmix

Wat zie ik in de grafiek?

In deze grafiek staat hoeveel CO₂ er totaal per jaar wordt uitgestoten bij het opwekken van elektriciteit. Het is belangrijk te weten dat alleen traditionele bronnen CO₂ uitstoten. Dit zijn bronnen als steenkool, elektriciteit uit gas, WKK's en elektriciteit uit niet-biogeen afval. Voor de duurzame bronnen als zonne-energie, windenergie (op land en op zee), bijstook van biomassa en kernenergie rekenen we geen CO₂-uitstoot. De jaarlijkse CO₂-uitstoot zal dalen doordat de productie uit duurzame bronnen zal toenemen.

CO₂-emissiefactor per jaar - totale elektriciteitsmix

Wat zie ik in de grafiek?

De CO₂-emissiefactor van elektriciteit laat vaak schommelingen zien als je de jaren met elkaar vergelijkt. Deze schommelingen komen door verschillende zaken. Deze zaken kunnen zijn: aanpassingen in de mix van energiebronnen, de efficiëntie van elektriciteitscentrales en de nieuwe maatregelen op het gebied van duurzame energie. Door naar de schommelingen te kijken kun je begrijpen hoe Nederland verandert op het gebied van CO₂-uitstoot bij de productie van stroom.

Beschikbare datasets totale elektriciteitsproductie

Onderstaand tref je een overzicht aan van de datasets voor de totale elektriciteitsmix. Je bent vrij om deze data, met bronvermelding, te gebruiken. Voor het downloaden van de data of voor het aanmaken van een API-sleutel maak je eerst een account aan. Heb je vragen over de data, neem contact met ons op. 

Weergave Bron data Granulariteit Van Tot Bestandsgrootte
ElectricityMix Per Jaar Totale elektriciteitsproductie Jaar 887 bytes Inloggen
Electriciteitsmix Afgelopen Dag Totale elektriciteitsproductie Uur 2.91 KB Inloggen
Electriciteitsmix Afgelopen 12 Maanden Totale elektriciteitsproductie Maand 2.23 KB Inloggen

Meer over de elektriciteitsmix 
 

Beleid, klimaatdoelen en technologie beïnvloeden hoe we elektriciteit maken. Door efficiëntere opwekking en veranderingen in vraag en prijs verandert de mix van energiebronnen. Dit brengt uitdagingen mee omdat we nu meer afhankelijk zijn van het weer. Een stabiele energievoorziening vereist samenwerking tussen verschillende bronnen en energieopslag.

Verleden, heden, toekomst

De doelstelling is dat we in 2050 een klimaatneutrale energievoorziening hebben. In 2030 moet 70% van alle elektriciteit duurzaam worden opgewekt. Onze totale energievoorziening moet dus duurzamer worden. Naast subsidies en stimulerende maatregelen, is er ook een marktmechanisme dat de 'merit order' heet dat de de inzet van duurzame bronnen stimuleert. Omdat elektriciteit vooralsnog nog niet efficiënt kan worden opgeslagen, worden schone bronnen, zoals wind en zon, eerst ingezet. Duurdere en minder schone bronnen, zoals aardgas- en kolencentrales, komen pas later. Dit systeem zorgt voor kostenefficiëntie en milieuvriendelijkheid. Soms kan dit ook tot negatieve prijzen leiden, omdat er veel wordt opgewekt en weinig vraag is.

Flexibiliteit tussen bronnen is cruciaal om snel te reageren op veranderingen in vraag en beschikbaarheid, waardoor een betrouwbaar, veerkrachtig, en efficiënt elektriciteitssysteem ontstaat.

Over de data

Het Nationaal Energie Dashboard is een initiatief van Gasunie en TenneT. Een team van specialisten verzamelt bemeten data van onder andere de transparantie platformen ENTSO-E en ENTSO-G waar landelijke netbeheerders hun cijfers publiceren. Daar waar de data niet bemeten kan worden, daar wordt gebruik gemaakt van modellen. Een groep van data scientists ondersteund door Entrance van de Hanzehogeschool Groningen modelleren actuele energiedata om inzicht te geven in de dagelijkse gang van zaken. Op alle detailpagina's voor de elektriciteitsbronnen staat onderin meer informatie over de data.