Jaaroverzicht 2024

Het weerbeeld van 2024 is duidelijk terug te zien in de hoeveelheid opgewekte elektriciteit en het gasverbruik. 2024 was net als 2023 een warm jaar met een gemiddelde temperatuur van 11.8 graden Celsius gemeten door het KNMI in De Bilt. Met name de wintermaand februari was warm met een gemiddelde temperatuur van 8 graden Celsius, het dubbele van de gemiddelde temperatuur in februari tot nu toe. Verder was het nat en het aantal zonuren lag onder het gemiddelde. Het was een goed wind jaar, met opvallend veel wind in april, maar minder wind in oktober en november dan normaal. In 2024 was het totale gas- en elektriciteitsverbruik ongeveer 400 Terawattuur (TWh), waarvan ongeveer 28% elektriciteit en 72% gasverbruik.

Jaarproductie van elektriciteit per energiebron
In onderstaande grafiek is de jaarproductie per energiebron op weekbasis weergegeven in gigawattuur (kWh / 1.000.000). De kolencentrales hebben weinig geproduceerd in de zomermaanden. Het aandeel van aardgas in de jaarproductie is ook verder afgenomen. De elektriciteit geproduceerd door wind op zee en zon zijn het meest gestegen.

Ongeveer de helft van de elektriciteit werd geproduceerd door wind en zon. Aardgas zorgde voor een productie van ongeveer 38% van het totaal. Dit bestaat uit een gecombineerde productie door gascentrales en warmtekrachtkoppeling installaties (WKK). In onderstaande grafiek is de productie per maand weergegeven met daarnaast een cirkeldiagram voor 2024.

Zon- en windenergie
De zoncapaciteit nam in 2023 met meer dan 4.5 gigawattpiek (GWp) toe en in 2024 met meer dan 3 GWp. Dit zorgde, ondanks minder zonuren, voor een flink hogere productie van zonne-energie in 2024. Het laatste windpark op zee werd eind 2023 opgeleverd, waardoor ook voor wind op zee een grote toename van productie te zien is. Het aantal windturbines op land groeit minimaal en de productie van energie van wind op land is daardoor ongeveer gelijk gebleven. 

De gemiddelde elektriciteitsprijs kwam uit op €77.29 voor Nederland. Dat is iets onder Duitsland met €78.51. En €7 boven België en Denemarken met respectievelijk €70.32 en €70.64. De gemiddelde maandprijs liep gedurende het jaar op, net als de prijs voor gas en CO₂- emissierechten.

Dagrecords wind en zon op 4 juli
De dag waarop de meeste zonne- en windenergie werd opwekt was dit jaar 4 juli. Op deze dag werd er in totaal rond de 320 GWh geproduceerd. Het elektriciteitsverbruik van die dag lag rond de 300 GWh (bron: ENTSO-e). In de rechter grafiek is de opwek op 4 juli per uur te zien. 

Import en export van elektriciteit
Nederland importeert en exporteert elektriciteit met de buurlanden en exporteerde in 2024 netto ongeveer 4200 GWh. Het grootste gedeelte werd geëxporteerd naar België. Het Verenigd Koninkrijk was ook netto-importeur via de BritNed-kabel. De geïmporteerde elektriciteit kwam hoofdzakelijk uit Noorwegen en Denemarken.

Gasconsumptie
De gasvraag is net als in 2023 ongeveer 25% lager vergeleken met het gemiddelde gasverbruik van vóór de energiecrisis (gedurende de jaren 2019 t/m 2021). In onderstaande grafiek is het gasverbruik uitgesplitst naar industriële gasverbruikers, gasgestookte elektriciteitscentrales en de lokale gasdistributie naar kleine bedrijven en de huishoudens. De grootste afname is te zien bij de elektriciteitscentrales, veroorzaakt door het groeiende aandeel van hernieuwbare energieopwek. Bij de kleine bedrijven en huishoudens is het gasverbruik door besparingen en elektrificatie (het proces van het vervangen van niet-elektrische systemen en apparaten door elektrische varianten) met ongeveer 25% gedaald. De industriële gasvraag is iets meer dan 20% gedaald.

Groengas productie 2024
Er is in 2024 circa 3,1 TWh groen gas geproduceerd in Nederland. Het percentage groen gas is iets meer dan 1% van het totale gasverbruik in 2024. Hierdoor is er in 2024 ongeveer 630 miljoen kg CO₂-uitstoot bespaard.

Import en export van gas
Omdat de gasproductie uit het Groninger gasveld is gestopt, is Nederland afhankelijk geworden van de import van gas. Maar daarnaast speelt Nederland ook een grote rol in de gasrotonde van Europa. De gasrotonde is een op elkaar afgestemd geheel van gasinfrastructuur voor transport, opslag en doorvoer van gas. In onderstaande grafiek geeft de import en export van gas in 2024 aan. De importen kwamen hoofdzakelijk uit Noorwegen en via de LNG-terminals. Een LNG-terminal is een fabriek die vloeibaar aardgas dat per schip naar de Eemshaven komt, omzet naar gasvormig aardgas. De export van gas ging voornamelijk naar Duitsland. 

Opslag van gas
Gasopslag is een manier om aardgas op te slaan voor later gebruik. In de zomer, als de vraag lager is, wordt gas in de opslag gepompt om het op te slaan voor de winter. In de winter wordt dit opgeslagen gas weer gebruikt om pieken in de vraag op te vangen. 

De vulgraad, ofwel het percentage van de capaciteit dat gevuld is, is een belangrijke indicator voor de zekerheid van gaslevering. Een hoge vulgraad aan het begin van de winter betekent dat er voldoende gas beschikbaar is om onverwachte pieken in de vraag op te vangen. De gasbergingen waren in september voor 90% gevuld. Vanaf toen is de vullingsgraad gedaald. Koudere periodes met weinig wind hebben ervoor gezorgd dat de vullingsgraad van de gasbergingen meer gedaald is dan het gemiddelde van eerdere jaren. Daarnaast wordt veel gas naar Duitsland geëxporteerd.

CO₂-emissiefactor
De CO₂-emissiefactor van gas wijzigt nauwelijks, waardoor de CO₂-uitstoot het gasverbruik volgt. Voor elektriciteit is de CO₂-emissiefactor al jaren aan het dalen vanwege de toename van hernieuwbare energieopwek in de elektriciteitsmix. Nederland is netto-exporteur en deze productie wordt meegenomen in de CO₂-uitstoot. Jaar op jaar was de CO₂-uitstoot van de elektriciteitsproductie ongeveer gelijk.