Ocean Grazer

Ontstaan in 2018 vanuit de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) werkt Ocean Grazer op innovatieve wijze aan het genereren van energie met behulp van waterkracht. Aanvankelijk lag de focus van het Groningse bedrijf op golfenergie: een technologie waarbij energie uit de deining van de zee gebruikt werd. Omdat de focus op opslag lijkt te voorzien in een grotere behoefte en meer potentieel heeft, werkt het bedrijf nu aan een oplossing met waterkracht. “We slaan, zoals in de bergen, met behulp van waterkracht energie op, maar dan in de bodem.” Aan het woord is Egbert Luning, business analist bij Ocean Grazer. Hij vertelt verder: “de innovatie zit in het feit dat er geen gigantische stuwmeren nodig zijn. We maken waterkrachtopslag als het ware kleiner en toegankelijk op plaatsen zonder bergen.” De data van het Nationale Energie Dashboard wordt door Egbert gebruikt om de CO2-impact van de innovatie, of beter gezegd het ontbreken daarvan, door te rekenen. 
 

Voor opslag op basis van waterkracht is hoogte nodig; doordat de technologie de bodem ingaat creërt Ocean Grazer zelf dit hoogteverschil. Energie wordt opgeslagen door eerst een ballon te vullen met water en deze vervolgens langs een turbine leeg te laten lopen. Deze ballon, gemaakt van een flexibel materiaal, ligt bijvoorbeeld op de bodem van een meer, maar zou ook prima aan wal kunnen liggen. Wanneer de ballon wordt leeggelaten valt het water, in een diepe buis. En hoe dieper geboord wordt, hoe meer energie opgeslagen kan worden. “De mechanische techniek, op basis van waterkracht, is redelijk uitontwikkeld en heeft zich al bewezen. Door ons concept te koppelen aan een wind- of zonnepark kunnen we de ballon volpompen op gunstige momenten”, licht Egbert toe.

De data van ned.nl helpt ons om beter inzichtelijk te maken wat de waarde is van ons soort energieopslag.

Egbert Luning

Schone technologie

De technologie die gebruikt wordt heeft een duurzaam karakter. Egbert: “Het omhoog pompen van het water kost natuurlijk elektriciteit. Maar doordat we dit doen op de momenten dat er volop aanbod van schone energie is, kunnen we op grijze momenten groene energie opwekken. En voorkomen we op sommige momenten zelfs afschakeling van duurzame bronnen doordat wij die energie gebruiken.” Daarnaast zijn er weinig andere materialen dan beton nodig voor de bouw van zo’n mini-centrale. Hierdoor zijn er weinig beperkingen; er is alleen af en toe onderhoud nodig. Voordeel van deze technologie is dat er geen capaciteitsverlies is, zoals bij batterijen. Ander voordeel is dat er weinig ruimte bovengronds nodig is. Daar bevindt zich alleen een klein station waar lucht in- en uitgaat met minimaal geluid. “Aan de hand van simulaties denken wij, rekening houdend met de CO2-uitstoot van de bouwmaterialen, in zo’n 4 tot 5 jaar CO2-vrij te kunnen functioneren. De LCOS (levelized cost of storage, red.) komt uit onder die van electrochemisce batterijen als Li-ion”, vertelt Egbert. 

Opslaan waar de opwek is

Naar verwachting wordt halverwege 2025 gestart met de bouw van de eerste ‘mini-waterkrachtcentrale’, die ongeveer een jaar zal duren. Voor de uitwerking van de business case is de data van het Nationaal Energie Dashboard gebruikt. De CO2-footprint van een opgewekte kilowattuur is hierbij leidend. Het gaat Ocean Grazer overigens niet alleen om de economische waarde, ook de CO2-besparing is belangrijk. “Het is onze ambitie om op plekken waar hernieuwbare energie wordt opgewekt een opslag te hebben. Ons concept is een manier om met weinig bijeffecten energie op te slaan. We zien ook dat de combinatie met een elektrolyzer goed zou kunnen werken. Hoe fijn is het dat als je meer groene waterstof wil opwekken je een opslag in de buurt hebt?”, aldus Egbert. 

Kwaliteitsstempel

Om zaken door te rekenen gebruikte Ocean Grazer lange tijd de data van ENSO-E en ENSO-G. Met de kwaliteitsstempel van Gasunie en TenneT op de data van het Nationaal Energie Dashboard vindt Egbert het logischer nu deze data te gebruiken. “De data van ned.nl helpt ons om beter inzichtelijk te maken wat de waarde is van ons soort energieopslag. En op welke manier wij kunnen bijdragen aan het versnellen van de energietransiatie. We willen positieve bijeffecten creëren, niet alleen maar geld verdienen. Onze oplossing verlaagt de CO2-uitstoot van de energieproductie en het helpt afschakelen voorkomen. De data van ned.nl helpt ons bij ons verhaal”, besluit Egbert.